Louis Braille – Braille Alfabesi

 Fransız ixtiraçı Louis Braille 1809-1852 illəri arasında yaşamışdır. 3 yaşında atasının ayaqqabı emalatxanasında keçirdiyi bir qəza nəticəsində sol gözünü itirir
Sol gözünə aparılan yanlış müalicələr nəticəsində gözü iltihaplanır və 6 yaşına doğru sağ gözündə iltihablanma nəticəsində görmə qabiliyyətini itirir.
Braille, 10 yaşında, Valentin Pauy tərəfindən 1730-cu ildə yaradılan ilk görmə əngəllilər məktəbində təqaüdlü təhsil hüququ əldə edir. Bu məktəbdə təhsil, hiss etmə yöntəmi ilə yerinə yetirilirdi və klassik yadda saxlama üsulu tətbiq edilirdi.
Valentin Pauy gözdəm əlillərə kömək olacağını düşündüyü bir metodu inkişaf etdirir. Bu metod hərflərin qabartma üsulu ilə lövhələrə işlənməsi şəklində idi. Amma lövhələrin ağır olması, şagirdlərin hərfləri bu üsulla oxumada çətinlik çəkməsi səbəbindən uğur gətirmədi.
Fransız ordusunda vəzifəli Çarlz Barbier adlı bir zabit yalnız ordu içində əsgərləri müqaviləyə, çox sayda cizgi və nöqtənin yer aldığı gizli bir yazı sistemi inkişaf etdirmiş və Barbier, bu sistemin gözdən əlillər arasında istifadə edilə biləcəyini düşünərək Valentin Pauy ilə görüşür. Pauy bu sistemin görmə əlillər üçün ağır bir sistem olduğunu bildirir.
Görmə əngəllilər İnstitutunda müəllimlik etdiyi illərdə, atasının peşəsi üçün istifadə etdiyi materialları, oxumağı öyrəndiyi qabarıq hərflər üsulu ilə Fransız ordusunda hərbi məqsədlə istifadə olunan 12 müxtəlif kurs və nöqtədən ibarət yayım sistemindən bəhrələnərək, dünya miqyasında istifadə ediləcək olan əlifba yaratdı.
1825-də son halına qərar verdiyi 6 nöqtədən ibarət olan yazı sistemini əvvəl yoldaşları ilə bölüşmüş və yoldaşlarından razılıq almışdır. Lakin müəllimlərinə təqdim etdiyi bu sistem qəbul olunmayıb. Müəllimləri bu sistemin mürəkkəb olduğu və korlar belə bir sistemlə digər insanlardan ayıracağını düşündükləri üçün qarşı çıxmışdılar.
Yalnız öz məktəbi deyil, bir çox məktəbdə bu sistemi qəbul etdirmək səyləri uğursuzluqla nəticələnmişdir. Çünki o dövrdə gözdən əlillər üçün hazırlanan bir çox üsul var və bu üsulların sahibləri böyük rəqabət içərisindədirlər. Komitələr görüşlər, məqalələr yazılır, bəyanatlar verilir.
Bu rəqabətə o dövrdə "nöqtələr müharibəsi adlanmışdır. Ta ki 1918-də ölkələr arasında gəlinən ortaq fikrə əsasən Luis Braillein icadı olan Breille yazı sistemi qəbul olunur və digər yazı sistemləri rədd edilir.
Xüsusi xarakterli dillər başqa bir çoxu dilə və həmçinin musiqi və riyaziyyata də uyğunlaşdırmışdır.
 Beləliklə, gördüyü işlərlə təhsilin hər maneəni dəf edəcəyini təsdiq etmişdir.

www.OxuZali.com



Share on Google Plus

About Unknown

www.OxuZali.com
    Blogger Comment
    Facebook Comment

0 yorum:

Post a Comment